De roaring twenties en the glorious thirthy, door de ogen van 2 pionier persfotografes.
De fotografie maakt het mogelijk om het kortstondige te vereeuwigen. Het kan de realiteit niet vatten, maar er wel een interpretatie van geven. Sinds zijn ontstaan kan dit medium niet worden teruggebracht tot zijn technische functie van "objectieve restitutie van het reële". Men kan de werkelijkheid enkel capteren doorheen datgene wat zijn verschijning bepaalt. (De
werkelijkheid kan alleen worden begrepen door middelen die het uiterlijk bepalen.) Meer nog dan enkel het getuigen van het zichtbare, biedt de fotografie ons telkens opnieuw een uniek en onbewerkt gezichtspunt. De "champscontrechamps" is een krachtige verhalende hulpbron die beeld bepaalt. Fotografie citeert de werkelijkheid zonder ze ooit uit te putten. De tentoonstelling is gewijd aan twee pioniers van de persfotografie: Germaine Van Parys & Odette Dereze. Ze laat je een reeks foto's ontdekken die een journalistieke beeldkroniek vormt van België en Brussel, met hun dromen, vreugde en verdriet en waar de vrouw en man in het middelpunt staan.
11 november 1922: aan de Congreskolom in Brussel vindt een grote ceremonie plaats. Een kist met een onbekende soldaat wordt bijgezet in de grafkelder. Onder de aanwezigen: een jonge vrouw die er van droomt persfotografe te worden. Het is een van de eerste opdrachten van Germaine Van Parys als fotojournaliste in opdracht van de krant Le Soir.
Achter elke foto die in de krant verschijnt, schuilt een fotograaf met een eigen verhaal. Het verhaal van Germaine Van Parys en haar protegé en opvolgster Odette Dereze is er één van de velen. Hun carrière omspant de volledige twintigste eeuw. Hun uitvalsbasis was een huis in Etterbeek. Persfotografie wordt in hun tijd nog volledig gedomineerd door mannen, maar beide dames zijn vastberaden hun droom te verwezenlijken. Hun “Agence Van Parys” zou wel eens het enige persagentschap ter wereld kunnen zijn dat tot ver in de jaren 1980 uitsluitend door vrouwen bestuurd werd.
Germaine Van Parys wordt geboren in 1893 als dochter van een begrafenisondernemer. Ze studeert aan het “Institut des Art et Métiers” in Brussel. In 1922 gaat ze als freelance fotojournaliste aan de slag bij de krant Le Soir. Vier jaar later treedt ze er in vaste dienst en wordt zo de eerste vrouwelijke persfotografe in België. Ze zal in loondienst van Le Soir en La Meuse werken tot 1956. Op dat moment heerst er een crisis in de krantenwereld die haar er toe zal brengen haar loopbaan volledig in handen te nemen en een eigen persagentschap op te richten: Agence Van Parys.
Germaine heeft altijd haar eigen negatieven aangeschaft, ook wanneer ze in loondienst is. Zo komt het dat wanneer ze bij Le Soir vertrekt, ze het recht heeft haar volledig fotoarchief met zich mee te nemen, wat de basis zal vormen voor het agentschap. Tegen die tijd is Odette Dereze, het nichtje van Germaine, al in haar voetsporen getreden. Odette is opgegroeid tussen het fotopapier en de ontwikkelaar. Ze gaat van jongs af met haar peettante mee op pad. De opvolging is verzekerd. Zij aan zij bouwen de vrouwen het persagentschap uit tot een geoliede machine met meer dat tien medewerkers. Germaine stopt in 1968 met actief te fotograferen, maar zal tot aan haar overlijden in 1983 nauw betrokken blijven bij de werkzaamheden van het agentschap. Odette houdt het roer in handen tot 1996, wanneer het agentschap wordt overgenomen door Odette's oudste zoon en de naam verandert naar Van Parys Media. De collectie is nu te vinden via www.isopix.be.
Het huis in Etterbeek is de stille getuige van de lange geschiedenis van het Agence Van Parys. Het gelijkvloers was het hart van de onderneming. Van zodra Germaine en Odette terugkwamen van een opdracht, verdeelden de fotoredacteurs er de buit van de dag onder elkaar. Ze verstuurden honderden foto's naar kranten en tijdschriften in binnen- en buitenland. Op de bovenverdiepingen werd het archief van Odette zorgvuldig aangevuld: twee mappen per jaar voor de zwart-wit negatieven, tien lades voor de diapositieven in kleur. Op de achterzijde van elke contactafdruk werd het persbericht gekleefd. De schatkamer van het agentschap bevond zich in de kelder. Daar lagen meer dan dertigduizend glasplaat negatieven, zorgvuldig gerangschikt en genummerd in doosjes van tien glasplaten, met telkens op de zijkant van het doosje een korte omschrijving van de reportage. Zo kon Agence Van Parys bij elke belangrijke gebeurtenis putten uit haar rijke archief aan beelden en tegemoetkomen aan de vele vragen van dag- en weekbladen.
In totaal lagen in het huis meer dan twee miljoen foto's opgeslagen en nauwkeurig bewaard. Ook vandaag, in een tijd wanneer de meeste persagentschappen hun archieven systematisch vernietigen, kiest de familie ervoor om de zorg voor het archief verder uit te bouwen.
